OTHM — od diagnozy do ulgi w bólu lędźwi

Ostry ból lędźwi po schyleniu — diagnoza funkcjonalna i terapia w OTHM

Ostry ból lędźwi po schyleniu: co naprawdę się stało i jak pomagamy

Pacjent podnosi przedmiot z podłogi, podczas prostowania „coś strzela”, pojawia się tępy ból i blok ruchu. Najgorzej w nocy i rano — w ciągu dnia, przy ruchu, ból nieco maleje. To wskazuje na udział układu autonomicznego i możliwy komponent wisceralny (narządowy).

Historia pacjenta

Ból w odcinku lędźwiowym pojawił się przy podnoszeniu przedmiotu z podłogi. W momencie prostowania pacjent poczuł „strzał” oraz tępy, silny ból. Od tego czasu każdy ruch jest ograniczony i bolesny. Nocą i rano ból nasila się, natomiast po kilku godzinach ruchu częściowo ustępuje.

Wniosek kliniczny: profil dobowy bólu (gorzej w spoczynku, lepiej w ruchu) sugeruje udział układu autonomicznego (wegetatywnego) i możliwy komponent narządowy obok przeciążenia struktur kręgosłupa.

Dwa układy nerwowe — dwie drogi bólu

  • Somatyczny: mięśnie, więzadła, stawy, powięzi — ból typowo przy ruchu lub ucisku.
  • Autonomiczny (wegetatywny): regulacja narządów i napięć tkanek — ból może nasilać się w spoczynku/nocy, przy zaburzeniach rytmu dobowego i stresie.

U tego pacjenta wzorzec „noc/rano gorzej – w ruchu lepiej” wspiera hipotezę **komponentu autonomicznego**. Dlatego nie zatrzymujemy się na samym „masażu pleców”.

Diagnostyka funkcjonalna (Applied Kinesiology + testy prowokacji)

  1. Wywiad i bezpieczeństwo: wykluczamy „red flags”, oceniamy ból (NPRS) i funkcję (np. Oswestry).
  2. Testy kinezjologiczne: kontrolowane prowokacje emocjonalne, narządowe, biochemiczne, strukturalne oraz meridianowe.
  3. Obserwacja zmian siły mięśniowej i bólu: co osłabia, co poprawia?

W tym przypadku test wskazał narząd wewnętrzny jako źródło — po dalszej ocenie: jelito grube.

Dlaczego jelito grube może dawać ból lędźwi?

Działają odruchy wiscerosomatyczne — narządy wpływają na napięcie i rekrutację mięśni. W praktyce klinicznej z jelitem grubym najczęściej „współpracują”:

  • Quadratus lumborum (QL) — mięsień czworoboczny lędźwi,
  • Hamstringi (biceps femoris i grupa kulszowo–goleniowa),
  • Tensor fasciae latae (TFL) — naprężacz powięzi szerokiej.

Jeśli test mięśniowy tych grup wypada słabo, a po łagodnej prowokacji/terapii jelita siła wraca — źródło bólu prawdopodobnie leży w jelicie grubym.

Możliwe mechanizmy: podczas prostowania doszło do pociągnięcia więzadeł trzewnych i podrażnienia jelita → odruchowe hamowanie mięśni; albo jelito było już wcześniej przeciążone (dieta, stres, odwodnienie), a epizod tylko „dopiłował” układ.

Protokół terapeutyczny OTHM — od przyczyny do objawu

  1. Delikatna terapia wisceralna jelita grubego: praca wzdłuż przebiegu okrężnicy, mobilizacja powięzi trzewnej (zgodnie z przeciwwskazaniami).
  2. Retest siły mięśniowej (QL, hamstringi, TFL): jeśli siła wraca — utrwalamy efekt krótką kontynuacją pracy wisceralnej.
  3. Mięśnie skojarzone: łagodny masaż/powięź QL, TFL, taśmy tylnej; praca na oddechu (przepona + tłocznia brzuszna).
  4. Edukacja: oddech przeponowy, mikro-ruch, nawodnienie, higiena wypróżnień.
  5. Kontrola po 3–7 dniach: zwykle 1–2 sesje/tydz. przez 2–3 tyg. wg reakcji tkanek.

Dlaczego to podejście działa?

  • Mniejsza nadaktywność autonomiczna z jelita → mniej odruchowych „zahamowań” mięśni.
  • Lepsza perfuzja i drenaż tkanek → niższa reaktywność bólowa.
  • Normalizacja napięć powięziowych (brzuch–przepona–miednica–lędźwie).
  • Nawyki podtrzymujące (oddech, mikro-ruch, woda) → stabilniejszy efekt.
Uwaga merytoryczna: testy kinezjologiczne i praca wisceralna są narzędziami komplementarnymi. Traktujemy je jako wskazówki funkcjonalne, w połączeniu z wywiadem, badaniem i czujnością na „red flags”.

Karta dla pacjenta — utrwalenie efektów w domu

  • Oddech przeponowy: 2–3 × dziennie po 10 powtórzeń (leżenie, spokojny rytm).
  • Mikro-ruch: co 60–90 min 30–60 s marszu lub „pompki łydek”.
  • Nawodnienie + regularność jelit: szklanka wody między posiłkami; delikatny automasaż brzucha (zgodnie z przebiegiem okrężnicy).
  • Technika podnoszenia: „z biodra”, bez gwałtownych skłonów z rotacją.

Kiedy konieczna pilna konsultacja lekarska (red flags)

  • Narastający deficyt siły w nodze/stopie, drętwienie w okolicy „siodła”.
  • Zaburzenia zwieraczy (nietrzymanie/retencja moczu lub stolca).
  • Gorączka, niewyjaśniona utrata masy ciała, ból stały w nocy bez ulgi.
  • Świeży uraz wysokoenergetyczny, osteoporoza, leczenie onkologiczne.

W razie wątpliwości: najpierw badanie lekarskie/obrazowe.

Podsumowanie

W opisanym przypadku ból lędźwi został wyzwolony ruchem, lecz podtrzymywany przez jelito grube. Po krótkiej terapii wisceralnej i pracy na mięśniach skojarzonych siła wraca, ból maleje. Klucz do trwałego efektu: oddech, mikro-ruch, nawodnienie i dobrze zaplanowana seria zabiegów.

Informacje w artykule mają charakter edukacyjny i nie zastępują porady medycznej ani diagnostyki lekarskiej. Terapia powinna być prowadzona przez wykwalifikowanego terapeutę z uwzględnieniem przeciwwskazań oraz ewentualnej współpracy z lekarzem.